Waar staat Bunschoten nu?
In hoofdzaak biedt onze gemeente ruimte aan bedrijven in vier gebieden: bedrijven in het buitengebied, bedrijven op bedrijventerreinen, bedrijven (aan huis) in de kernen en bedrijven in centrumgebieden/winkelgebieden.

De industriële bedrijvigheid is groot. In de gemeente Bunschoten is de maakindustrie de belangrijkste sector. Daaronder vallen de procesindustrie (het verwerken van voedsel) en de metaalindustrie. De metaalindustrie is een van de grootste werkgevers, maar ook de branches waar brood, koek, gebak, vis, betonwaren etc. geproduceerd worden bieden veel werkgelegenheid. In de koek- en broodsector zijn veel franchisenemers van grotere ketens. Maar ook familiebedrijven nemen een belangrijke plaats in de sector in. De vissector kent bijvoorbeeld veel (kleine) zelfstandigen.

Daarnaast zijn ook de handelssector (ambulant en groothandel) en de bouwsector belangrijk.

Bunschoten kent meerdere bedrijventerreinen. Dit betreft de bedrijventerreinen Zuidwenk, Haarbrug, Haarbrug-Zuid en -Noord en De Kronkels. Er is hier in feite geen leegstand; vrijgekomen bedrijfspanden worden vrijwel meteen weer ingevuld.

Zo’n 51% van de inwoners van de gemeente Bunschoten werkt ook binnen de gemeente. De verhouding tussen praktisch en theoretisch opgeleiden ontwikkelt zich zodanig dat de aansluiting tussen aanbod van en vraag naar werkgelegenheid verbetert. Er zijn meer theoretisch opgeleiden dan in het verleden. Ook leiden bedrijven steeds meer hun eigen mensen op. De gemeente heeft een lage werkeloosheid.

Om de productie in stand te houden wordt ook een beroep gedaan op arbeidsmigranten. De nut en noodzaak wordt onderkend. Maar deze groep is tevens een zorg. Dat betreft de taal, de vrees voor overlast en concurrentie op de huisvestigingsmarkt. Er is behoefte aan evenwichtig beleid op het gebied van arbeidsmigranten.

Wat komt er op ons af?
Tegen de steeds verdere globalisering in, zien we juist ook meer aandacht ontstaan voor het nabije, het lokale en kleinschalige. Daarmee hangt samen de toenemende vraag van de consument naar duurzame producten/diensten of bedrijven die op maatschappelijke verantwoorde wijze werken. In het verlengde hiervan is er een schaarste aan ruimtelijke mogelijkheden voor uitbreiding van (grootschalige) bedrijvigheid. Dit vraagt om selectiviteit ten aanzien van de bedrijfsvestiging, intensivering en verduurzaming van de bestaande terreinen. In het regionale programma ‘Wonen en werken’, vastgesteld door Gedeputeerde Staten op 5 oktober 2021 zijn hier afspraken over vastgelegd.

Voor de vis- en koeksector zijn de werktijden een probleem aan het worden, met het oog op de volgende generatie. Jonge mensen willen niet meer voor dag en dauw beginnen en tot laat in de avond doorwerken (vis). Als bijbaantje werkt er wel veel jeugd, maar met het oog op de opvolging zijn er zorgen. Ook de onzekerheid over de duur van de vergunningen speelt een rol.

De krapte op de arbeidsmarkt in combinatie met het imago van de gemeente Bunschoten is een uitdaging. Bedrijven hebben soms moeite om mensen van buiten te halen vanwege het “gesloten” imago van Bunschoten-Spakenburg.

Door digitalisering verandert ons dagelijks leven. Veel producten (boeken, kleding en boodschappen) kunnen via internet besteld worden. Het gevolg is minder winkels en meer behoefte aan logistiek. Hierdoor verandert ook het gebruik van voorzieningen. Dit kan leiden tot leegstand van kantoorgebouwen. Leegstaande gebouwen vereisen een nieuwe invulling om negatieve effecten op de gezondheid en veiligheid van de fysieke leefomgeving te voorkomen. Nagegaan moet worden in hoeverre hier voor de gemeente Bunschoten een opgave (en een kans) ligt.

Hoe zien we de toekomst?
Ondernemerschap en bedrijvigheid in onze gemeente willen we behouden en versterken. Hiermee draagt onze lokale economie bij aan een fijn woon- en werkklimaat. Samen met inwoners, bedrijven en maatschappelijke organisaties zetten we ons allereerst in voor het behouden en versterken van het vestigingsklimaat. Maatschappelijke ontwikkelingen als digitalisering en een grotere vraag naar duurzame producten kunnen en gaan we niet sturen. De samenleving en de markt is hierin leidend. Nieuwe ontwikkelingen vragen wel om nieuwe kaders, waarbij ruimte wordt geboden voor het initiatief en voor innovatie. In de regels voor het omgevingsplan zullen we daarmee rekening houden. Bij het bepalen van normen hanteren we het uitgangspunten dat de kwaliteit van de leefomgeving niet mag verslechteren.

We zetten in op drie strategische uitgangspunten:

• Bunschoten als aantrekkelijke gemeente: de kwaliteit en beschikbaarheid van ruimte draagt bij aan het vestigingsklimaat. Het is afgestemd op de behoefte van ondernemers en ondersteunt de groei van de economie en werkgelegenheid. Bunschoten koestert het bestaande bedrijfsleven en zoekt het versterken van clusters als handel, bouw en de maakindustrie.
• Bunschoten als ondernemersgerichte gemeente: Bunschoten biedt ruimte aan ondernemers door als gemeente een goede dienstverlening te bieden. We houden de regeldruk beperkt. We faciliteren ondernemers op een goede manier. Aandacht voor ondernemerschap is zichtbaar in onze samenleving, onderwijs en in loondienst. Ondernemerschap past bij de mentaliteit van de Bunschotenaren. We stimuleren starters met proactieve en vraaggestuurde ondersteuning.
• Bunschoten als bereikbare en gastvrije gemeente: Bunschoten blijft een leefbare en levendige gemeente. We zetten in op de kwaliteitstoerist, een bezoeker die waarde toevoegt en niet voor overlast zorgt. Komende jaren professionaliseren we de toeristische sector. Ons product wordt daarmee scherper en beter uitgedragen.

Er is een urgente behoefte aan een nieuw bedrijventerrein. Om die reden wordt De Kronkels-Zuid als nieuw bedrijventerrein ontwikkeld, ten zuiden van bedrijventerrein De Kronkels en ten westen van bedrijventerrein Haarbrug-Zuid. We willen zoveel mogelijk voorkomen dat bedrijven geen mogelijkheden tot uitbreiding meer hebben en zich noodgedwongen buiten de gemeente moeten vestigen.

De provincie Utrecht heeft de ontwikkeling van 7 hectare bedrijventerrein op De Kronkels-Zuid opgenomen in de Provinciale Omgevingsvisie (POVI). De gemeente vindt het nodig om op een later moment nog eens 7 hectare aan dit bedrijventerrein toe te voegen. Hierover zal nader overleg met de provincie nodig zijn, in relatie tot de regionale programmering van bedrijventerreinen.

Ondanks de uitbreiding met nieuw bedrijventerrein, kan niet aan alle ruimtelijke vraag kan worden voldaan. Met andere woorden, we moeten ook zorgdragen voor een optimale benutting van de bestaande ruimte op de bedrijventerreinen. Dat vraagt om selectiviteit, waarbij we vooral streven naar bij onze gemeente passende bedrijvigheid, dat vraagt ook om intensivering van gebruik, om verduurzaming en om het op orde houden en verbeteren van de kwaliteit. In nader beleid werken we dit verder uit.

Bedrijfsmatige activiteiten vinden in principe plaats op de bedrijventerreinen. Deze zijn er namelijk ten behoeve van de bedrijven. Overige functies op de bedrijventerreinen zijn hieraan ondergeschikt. Negatieve uitstralingseffecten en milieubelasting op de omgeving als gevolg van bedrijventerreinen worden zo beperkt mogelijk gehouden.

Al geruime tijd is aan de orde om bedrijventerrein Zuidwenk te transformeren tot een gebied met een mengeling van woon- en werkfuncties. Het is een betrekkelijk oud en een intussen in de woonomgeving gelegen bedrijventerrein, dat niet meer passend is op de huidige plek. De basis voor de transformatie is het huidige bestemmingsplan uit 2012. Daarin is een wijzigingsbevoegdheid naar wonen opgenomen. Het transformatieproces verloopt langzaam en kent veel hobbels. Bestaande bedrijven investeren ook nog voortdurend op hun huidige locatie op de Zuidwenk. Om de transformatie van de Zuidwenk mogelijk te maken, blijven we streven naar een voldoende kwaliteit van de leefomgeving. Wanneer deze kwaliteit tijdelijk onder druk komt te staan, moeten daar goede redenen voor zijn.

We blijven ons de komende jaren in Bunschoten inzetten op een goede samenwerking met het bedrijfsleven om kansen te zien en te benutten, passend bij de gewenste ontwikkelingen in onze gemeente. We onderzoeken bijvoorbeeld in samenwerking met het bedrijfsleven hoe we op langere termijn de vitaliteit van de koek- en vissector in de gemeente Bunschoten kunnen behouden.

We ontwikkelen samen met ondernemers uit het bedrijfsleven een marketing- en communicatiebeleid dat moet leiden tot een succesvolle instroom van voldoende arbeidskrachten van binnen en buiten de gemeente. Daarnaast blijven we ons inzetten op goede verbindingen tussen het (voortgezet) onderwijs en het bedrijfsleven, om ook langs die route de goede instroom van arbeidskrachten te bevorderen.

Daarnaast staan we voor de uitdaging om het Centrum Spakenburg toekomstbestendig te maken. Het centrum heeft weliswaar een sterk authentiek en uniek karakter, met bijvoorbeeld de botterhaven, maar kent ook de nodige aandachtpunten. We streven een centrum na dat compact, aantrekkelijk en compleet is, maar ook een sterke eigenheid heeft. In de Centrumvisie Spakenburg 2017 – 2023 is daarover het volgende opgenomen:

“De inspanningen in het centrum van Spakenburg moeten erop gericht zijn om te komen tot een compact centrum dat één geheel vormt. Een centrum dat haar rijke verleden omarmt, maar ook haar andere kwaliteiten profileert. Een eigentijds centrum met eigenheid en karakter. Een centrum dat in eerste instantie gericht is op het faciliteren van de vraag vanuit de kern zelf en daarnaast bezoekers van buitenaf trekt, vooral door haar modisch aanbod en historische kwaliteiten. Een centrum dat gericht is op het faciliteren van de groei van haar eigen ondernemers in het kernwinkelgebied.”

De Centrumvisie onderscheidt een aantal deelgebieden, die in onderstaande afbeelding zijn weergegeven. De komende jaren werkt de gemeente Bunschoten aan het realiseren van de Centrumvisie, met het versterken van de eigenheid van elk van de onderscheiden deelgebieden.

Na afloop van de looptijd van de Centrumvisie zal actualisering daarvan plaatsvinden in deze omgevingsvisie. Indien de uitvoering daar vervolgens om vraagt zal een apart omgevingsprogramma Centrum in het leven worden geroepen.

Relatie met: Leefbaarheid en gezondheid, Agrarische sector, Bodem, lucht en water, Energie, Circulariteit, Bereikbaarheid, Samen toekomstbestendig!