Onder milieu vallen de kenmerken van onze omgeving, die belangrijk zijn om ergens gezond te kunnen leven. Het gaat om de kwaliteit van de lucht, de bodem en het water. En als het gaat om lucht, hebben we het ook over geluid en geur. Ook dat is van invloed op het milieu.
Waar staat Bunschoten nu?
De luchtkwaliteit is relatief goed. Nergens worden binnen de gemeente de Nederlandse wettelijke normen structureel overschreden. We zitten verhoudingsgewijs ver af van belangrijke bronnen van luchtvervuiling, zoals autosnelwegen. De strengere WHO-advieswaarden worden hier en daar overigens wel overschreden.
Incidenteel ervaren inwoners wel geur- en geluidsoverlast. Er zijn 2 bronnen van geluidsoverlast, namelijk geluid van ambulante handel (het laden en lossen en transportbewegingen) en van gemotoriseerde voertuigen (brommers en scooters). Bij buurtschap Zevenhuizen ervaren mensen hinder van de nabijgelegen A1. Langs doorgaande wegen in Bunschoten-Spakenburg (zoals de Westsingel, Groen van Prinsterensingel en Bikkersweg) en doorgaande wegen in Eemdijk, is de geluidsdruk ook boven de norm die door de GGD wordt geadviseerd. Die is 50 dB overdag en 40 dB ’s nachts op de buitengevel.
De gemeente heeft een zorgplicht voor schoon drinkwater binnen de gemeente. In de komende jaren moet de gemeente hier rekening mee gaan houden bij het verlenen vergunningen en bij het optreden van calamiteiten. We dragen bij aan de gezondheid van onze inwoners door een duurzaam veilige openbare drinkwatervoorziening. We promoten (het zuinig omgaan met) ons drinkwater op scholen.
Daarnaast zijn de gemeentelijke watertaken gericht op drie zorgplichten, namelijk voor afvalwater, hemelwater en grondwater. Hier werken we aan via het verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan (vGRP 2019-2024). Daarin staat het beleid en de uitvoeringsagenda van deze zorgplichten. De uitvoering gebeurt zoveel mogelijk tegelijkertijd met ander onderhoud, zoals aan wegen en groen (integraal werken).
De gemeentelijke zorgplichten hangen samen met de regionale zorgplichten (van het waterschap) voor het zuiveren van afvalwater en die voor het regionaal watersysteem. Samen met Waterschap Vallei en Veluwe streven we naar gezondheid, ruimtelijke kwaliteit en leefbaarheid van ons watersysteem. We scheiden vuilwater van schoonwater en streven ernaar dat er zo min mogelijk contact met afvalwater is. Daarnaast werken we aan een ecologisch gezond en natuurlijk (grond)watersysteem. Daarbij koppelen we onze doelen op het gebied van waterkwaliteit aan andere, zoals landbouw, natuur en recreatie.
Wat komt er op ons af?
De bodem bestaat in de gemeente Bunschoten grotendeels uit veen. Dat veen klinkt in door oxidatie. Daardoor daalt de bodem. Met het regelen van het grondwaterpeil kan de mate van inklinking worden beïnvloed. Verder kennen we in onze gemeente veel grondverzet, als gevolg van de relatief grote bedrijvigheid.
Op de meeste plaatsen is onze bodem schoon. Dat willen we vanzelfsprekend graag zo houden. Op de plekken waar wel verontreiniging in de bodem aanwezig was, heeft sanering plaatsgevonden. Dat houdt in dat op die plaatsen nieuwe lagen grond over oudere vervuilingen zijn aangebracht. We zullen de stabiliteit en duurzaamheid van deze locaties in de gaten moeten blijven houden. Daarnaast zijn er veel dempingen en ophooglagen met asbest. Dat kan belemmeringen opleveren bij eventuele ontwikkelingen. Ook de aanwezigheid van PFAS (kunstmatige stoffen die schadelijk kunnen zijn voor de gezondheid) in de bodem brengt beperkingen met zich mee.
In het kader van de energietransitie spelen ook veel ontwikkelingen in de ondergrond. Denk aan de ontwikkeling en toepassing van warmtewinningssystemen. Hier ligt mogelijk ook een relatie met de drinkwaterwinning. In de gemeente Bunschoten is een drinkwaterwingebied aanwezig. In het omgevingsplan worden de locaties opgenomen die mogelijk beperkingen kunnen opleveren gelet op de (mogelijke) toestand van de bodem.
Hoe zien we de toekomst?
Geuroverlast is er van sommige bedrijven en van diverse visverwerkende bedrijven. Denk aan visverwerking, bakkerijen, palingrokerijen, vergister, mestverwerker. De aanpak daarvan is complex en vraagt maatwerk per type bedrijf. Dit komt door stapeling van effecten en ingewikkelde normen. Bijvoorbeeld geldt er voor deze bedrijven vaak geen harde geurnorm. Als gemeente moeten we dan het “aanvaardbare” geurhinderniveau vaststellen en bewaken. Bij het maken van het omgevingsplan zullen we bepalen wat we in Bunschoten “aanvaardbaar” vinden en nemen we daarover regels op.
Op bedrijventerrein de Zuidwenk is geur en geluid het grootste probleem. We hebben als gemeente de ambitie uitgesproken om dit gebied geleidelijk te transformeren naar wonen en lichtere vormen van industrie. Vooral voor dit gebied hebben we behoefte aan geurbeleid voor industriële geur. Ook de vormen van geluidsoverlast willen we tegengaan. Daarover zullen in het omgevingsplan regels worden gesteld.
Doordat we veel voedingsindustrie hebben (bakkerijen en visverwerkers) hebben we last van vet op het riool. Dat levert nogal wat problemen op. Het toezicht hierop kan niet voorkomen dat de waterzuivering vaak met technische problemen kampt als gevolg van vetvervuiling. De landelijke milieuregelgeving sluit niet op deze problematiek aan. We moeten daarom voor onszelf in de gemeente Bunschoten bepalen wat we aanvaardbaar vinden en daarover vervolgens op maat toegesneden regels opnemen in het omgevingsplan, die we vervolgens ook handhaven. Naast het terugdringen van overlast van geur, geluid en vet willen we ook werken aan het beperken van hinder door licht, fijnstof en trillingen. Dit kan worden uitgewerkt in een omgevingsprogramma gezondheid en waar nodig zullen ook daarover in het omgevingsplan regels worden opgenomen.
Bij het ontwikkelen van locaties willen we duurzame keuzes maken en integraal werken. Dat betekent dat niet alles kan. In zijn algemeen is ons uitgangspunt dat de milieukwaliteit op en als gevolg van een ontwikkeling niet mag verslechteren, behoudens tijdelijke uitzonderingen. Dat betekent bijvoorbeeld dat bij grondverzet de bodemkwaliteit niet mag verslechteren. Daar waar de landelijke normen worden overschreden zullen we maatregelen nastreven die ertoe leiden dat we aan de normen voldoen.
Het tegengaan van bodemdaling in het buitengebied is eveneens een actueel thema. Ook vanuit de provincie wordt aan de toekomst van het veenweidegebied veel aandacht geschonken in de Provinciale Omgevingsvisie (POVI). In relatie hiermee staat het beleid ten aanzien van het grondwaterpeil; een aandachtsveld van het waterschap. Het is belangrijk dat we ook als gemeente een heldere visie ontwikkelen op de toekomst van het buitengebied, zodat we ook op deze aspecten goede gesprekspartners zijn en blijven van de provincie en het waterschap. Daarnaast stellen we een interferentieplan op voor WKO's (warmte- en koudeopslag) om de ondergrond optimaal te kunnen gebruiken voor warmte- en koudeopslag.
De vele ontwikkelingen op en in de bodem vragen om een zorgvuldige en integrale afweging, waarin de verschillende opgaven worden afgewogen en ingepast. Dit moet nader worden uitgewerkt.
De visie op het water is om dit te beschermen en recreatief te benutten. Spakenburg moet herkenbaar blijven als watersportdorp met een mooi en herkenbaar waterfront. Het Eemmeer moet geschikt blijven voor recreatievaart en zeilwedstrijden voor onder andere de Bruine Vloot. De Geul is geschikt voor beroepsvaart met schoon en helder water. De Laak en de Rengerswetering als onderdeel van de Laakzone zijn afwateringsriviertjes en geschikt voor extensieve vaarrecreatie (kleine fluisterbootjes). De Eem is voor beroeps- en recreatievaart. Waar zich kansen voordoen willen we deze kwaliteiten versterken.
Ook moet de relatie en verbinding met de Eemhof worden versterkt. Daarnaast moet de waterkwaliteit worden verbeterd. We willen geen drijvende zonnepanelen in het Eemmeer toestaan in het kader van energie.
De gemeente heeft een zorgplicht voor schoon drinkwater binnen de gemeente. In de komende jaren moet de gemeente hier ook rekening mee gaan houden bij vergunningen en calamiteiten. We dragen bij aan de gezondheid van onze inwoners door een duurzame veiligstelling van de openbare drinkwatervoorziening. We promoten (het zuinig omgaan met) ons drinkwater op scholen en leggen samen met Vitens drinkwatertappunten aan in de openbare ruimte. We letten op de goede kwaliteit van het oppervlaktewater.
Relatie met: Leefbaarheid en gezondheid, Energie, Klimaat, Agrarische sector, Werken en ondernemen, Bereikbaarheid, Circulariteit, Cultuurhistorie en erfgoed, Natuur en landschap, Samen toekomstbestendig!
