Het gebied Zuidwenk is een gemengd gebied (wonen en bedrijvigheid), met een hoofdzakelijk bedrijfsmatig karakter. Het is gelegen in het noordoosten van de gemeente Bunschoten en grenst in het westen aan het centrum van Spakenburg. In het oosten grenst Zuidwenk aan het open landschap van de gemeente Bunschoten.
Historische situatie
Bunschoten-Spakenburg is ontstaan uit twee kernen, het boerendorp Bunschoten en het vissersdorp Spakenburg. In de jaren zestig vestigden veel visbedrijven zich in de woonwijken van Spakenburg. Het ging veelal om groothandels en markthandelaren. Vanuit milieutechnisch oogpunt achtte de gemeente de situatie onhoudbaar voor de toekomst en is besloten om een vestigingsplaats te zoeken waar deze bedrijven naar toe konden verplaatsen. De gronden gelegen aan Zuidwenk en ten oosten van de Oostsingel werden voor de verplaatsing uitgekozen. Een belangrijke overweging hierbij was de windrichting die overwegend uit het zuidwesten kwam, de overlast van geur zou dan voor de inwoners van Spakenburg het minst hinderlijk zijn.
De verplaatsing naar Zuidwenk bood de bedrijven de mogelijkheden om te groeien in omvang. Het initiatief om de bedrijven te verplaatsen bleek succesvol en de gronden werden snel verkocht. Als gevolg daarvan is in 1971 een uitbreiding voor Zuidwenk opgesteld. De uitbreiding omvatte het weidegebied tot aan de Oostdijk. Hierna heeft een verdere invulling aan de randen en in het middelste gedeelte plaatsgevonden. De westelijke zijde van het plangebied kreeg een afschermende functie in de vorm van een combinatie wonen/werken. Daarmee werd de overgang van het woongebied Spakenburg naar het bedrijventerrein Zuidwenk ‘verzacht’.
Huidige situatie
Vanuit de randen van Zuidwenk vindt een geleidelijke transformatie naar een gemengd gebied (wonen en bedrijvigheid) plaats. Het terrein is overwegend versteend, alleen langs de wegen is enigszins groen aanwezig. Vanwege de vele inritten en de functie van het terrein is deze groenstructuur versnipperd. Hoewel het terrein zelf geen open water heeft, is het landschap aan de oostzijde doorbroken door een watergang. Aan de noordzijde van het terrein is ook een watergang gelegen.
Het bedrijventerrein Zuidwenk bepaalt met haar ambulante handel, broodbakkerijen en visindustrie voor een belangrijk deel de identiteit van de gemeente. Dit gaat gepaard met kenmerkend geur en geluid (door de vroege ochtendactiviteiten). Het terrein heeft een bijzondere eigen sfeer van bedrijvigheid en levendigheid. Het zet Bunschoten- Spakenburg nadrukkelijk op de kaart. Het heeft in zekere zin het karakter van een haven, alleen zijn de boten vervangen door verkoopkarren. Laden en lossen is hier niet weg te denken.
De toestroom van het verkeer van en naar het terrein vindt voornamelijk plaats vanaf de zuidzijde. Mede gezien de woningbouwontwikkeling aan de oostzijde is dit minder wenselijk, vooral in de vroege ochtend. Door de veelheid van bedrijfsactiviteiten, de intensieve bebouwing en de hoeveelheid bedrijfsvoertuigen is de verkeersdruk in de openbare ruimte relatief groot.
De transformatie (naar een gemengd gebied met wonen en lichtere vormen van bedrijvigheid) is met de ontwikkeling van het plan Zuyderzee en de Garnalenweg, een tandartsenpraktijk, een sportschool en een woningbouwplan met ca. 55 woningen al succesvol in gang gezet. Gelet op de ligging van Zuidwenk is het belangrijk dat de geleidelijke transformatie van het gebied wordt doorgezet in de toekomst. De beoogde functiemenging heeft ook positieve gevolgen voor de gezondheid, als de verkeersdruk afneemt en er meer rust en groen in het gebied ontstaat.
Toekomstperspectief
De gemeente Bunschoten blijft inzetten op transformatie en herstructurering naar een gemengd gebied met wonen en lichtere vormen van bedrijvigheid. Daarbij houden we in het oog dat:
- transformatie en herstructurering complex is, waardoor het proces langzaam en geleidelijk verloopt.
- transformatie van de Zuidwenk geleidelijk verloopt en passief is: bedrijven worden niet verplicht om weg te gaan.
- vernieuwing naar lichtere vormen van bedrijvigheid, die minder geluids- en geuroverlast in de woonomgeving veroorzaken en die geen afbreuk doet aan de leefbaarheid, wordt gestimuleerd.
- de transformatie vindt plaats vanaf de randen van Zuidwenk.
- we accepteren dat bij woningen gedurende de periode van transformatie tijdelijk meer geur- en geluidsoverlast kan ontstaan, waarbij we wel altijd een acceptabel woon- en leefklimaat willen borgen.
- de aanleg van het bedrijventerrein Kronkels-Zuid kan bijdragen aan de geleidelijke succesvolle verplaatsing van bedrijvigheid uit de kern en bedrijventerrein Zuidwenk.
- langs de Rengerswetering streven we naar de aanleg van een recreatieve zone.
Verbonden aan de thema’s: Bodem, lucht en water, Energie, Klimaat, Werken en ondernemen, Bereikbaarheid, Circulariteit